<!-- @page { size: 21cm 29.7cm; margin: 2cm } P { line-height: 150%; text-align: justify } P.sdfootnote { margin-left: 0.5cm; text-indent: -0.5cm; font-size: 10pt; line-height: 100%; text-align: left } A.sdfootnoteanc { font-size: 57% } -->

Zainteresowanie dziecka przyciągają pomoce poglądowe (figurki, plansze, zdjęcia, obrazy itp.) starannie wykonane, w żywych i ciepłych kolorach, bliskie jego doświadczeniu. Takie pomoce uwypuklają wypowiadane zdania i słowa, rozbudzają uwagę. Materiały wizualne powinny być dużego formatu o wyrazistej kolorystyce. Nie powinny być przeładowane, bowiem niektóre szczegóły mogłyby zbytnio zająć uwagę dziecka. Metody oparte na obserwacji są bardzo skuteczne w nauczaniu dzieci z obniżoną sprawnością umysłową. Jednak najbardziej korzystne jest, aby uczniowie obserwowali konkretne rzeczy, zjawiska w ich naturalnym środowisku. Obserwację zastępników (np. zdjęć, ilustracji) należy stosować tylko wtedy, gdy konkretnie występujących przedmiotów czy zjawisk nie można pokazać.\

Obraz:

Duże znaczenie przy realizacji przekazu treści religijnej ma obrazowanie ilustracją - obrazem. Ilustracja przemawia do odbiorcy językiem wizualnym i oddziaływuje na zmysł wzroku, pobudzając i jednocześnie aktywizując wyobraźnię oraz myślenie, kształtując sposób pojmowania świata. Obraz pobudza wyobraźnię dziecka i staje się okazją do szerszych wypowiedzi słownych zawierających przeżycia emocjonalne. Oglądanie obrazów pobudza do myślenia, motywuje i ośmiela dziecko do wypowiedzi, pod warunkiem, że są to ilustracje czytelne, ciekawe, nawiązujące do świata dziecięcych przeżyć.

Katecheta powinien posiadać duże, realistyczne, wyraźne obrazy do prezentowania całej grupie. W przygotowaniu określonych pomocy trzeba dążyć do możliwie realnego przedstawiania danych treści, przy równoczesnej eliminacji „zbędnych”, to znaczy w danej chwili nieistotnych, mało znaczących elementów sytuacji. Dzieci lubią obrazy, lubią „czytać” z obrazka.

Rysunek:

Rysunki konturowe do prezentowania całej grupie. Wykonane grubą kreską, zarysy postaci, przedmiotów jednoznaczne, nie przeładowane szczegółami, nieco przesadne, lecz nie karykaturalne. Rysunek konturowy uwypukla to, co ma dla przekazu znaczenie. Celebrowanie kolejnych ekspozycji służy optymalizacji przekazu, i ułatwieniu odbiór poszczególnych treści.

Rysunki konturowe dla dzieci. Proste, grubymi liniami wyrażone rysunki formatu A4, przeznaczone dla każdego uczestnika do zakolorowania, zamalowania. Dzieci z zaburzeniami percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo - ruchowej nie potrafią wypełniać kolorem małych przestrzeni i po prostu zamażą rysunek. Gruba, a nawet bardzo gruba, czarna kreska ułatwia zakolorowanie czy zamalowanie konturów. Trudniej jest wówczas „wyjechać” poza linię – co przy braku koncentracji, zaburzeniach koordynacji i innych jest bardzo częste. Wyraźna kreska niejako mocniej ogranicza teren do zamalowania. Możliwość kolorowania ilustracji jest okazją do ćwiczenia koordynacji wzrokowo – ruchowej, sprawności manualnych i precyzji ruchów.

Ciekawą propozycją jest kalkowanie. Zastosowanie techniki kalkowania rozwija nie tylko umiejętność koncentracji uwagi, percepcję wzrokową, doskonali sprawność manualną, ale też pozwala dzieciom niejako na sobie przeżyć kalkowane treści.

Rysunek własny dziecka. Dzieci lubią mówić przez własny obraz – bazgrolę. Mowa obrazkowa jest łatwiejsza niż budowanie zdań. Dlatego dziecko chętnie po nią sięga. Łatwo ten język rozumie. Najkorzystniej jest, jeśli dziecko rysuje i maluje na arkuszu dużego formatu. Im większy format, tym większa możliwość rozmachu. Dziecko, czując większą przestrzeń na papierze, odczuwa doniosłość chwili tworzenia. Bardziej koncentruje się na swojej twórczości i rysunek ma dla niego większą wartość. Istotne też są środki, których dziecko używa. Farby nie wymagają tak dużo czasu do wykonania dzieła, jak np. kredki, i dają ciekawsze efekty w wyrażaniu uczuć i fantazji. Dobrze jest też pracować używając grubych pędzli oraz wykorzystując własne palce. Poprzez maczanie palców w farbie i bezpośredni kontakt z papierem, dziecko „przelewa” swoją energię na zewnątrz w sposób kontrolowany, co może mieć wpływ relaksujący, rozluźniający napięcie nerwowe u dzieci z przewagą pobudzenia nad hamowaniem. Malowanie farbami i używanie do malowania własnych palców ma dużą wartość terapeutyczną w pracy z dzieckiem nadpobudliwym.

Lekcje bardzo ożywia rysunek kredą na tablicy. Należy go wykonać szkicowo, ale czytelnie. Dobrze, kiedy dzieci biorą w nim czynny udział przez dopowiadanie, co jeszcze trzeba narysować. Dzieci bardzo lubią rysować kredą na tablicy. Zwłaszcza dzieci nadmiernie ruchliwe, wykonując obszerne ruchy ręką, mając możliwość poprawienia lub zmazania rysunku, czują się bezpiecznie w takiej formie działania. Podobne walory ma rysowanie kolorową kredą na przyklejonych do ściany arkuszach papieru szarego. Pozycja pionowa, możliwość poruszania się oraz zamaszyste, obszerne ruchy ręką, działają pozytywnie na dzieci nadpobudliwe, a także pozwalają dzieciom zamkniętym w swoim świecie na wyrażenie siebie. Jest to dla nich sytuacja bezpieczna, gdyż mogą w każdej chwili swój rysunek zmazać wilgotną gąbką. Pracę można nazwać: „rysunki na płocie”.

Puzzle:

Uczniowie bardzo chętnie składają części obrazka w całość, dlatego cennym środkiem dydaktycznym są puzzle, pocięte obrazki, rozsypanki obrazkowe, przedmioty do składania itp., które stosowane są w starszych wiekowo grupach lub grupach o wyższym poziomie intelektualnym. Ponadto nie powinny one się składać ze zbyt dużej ilości elementów (3 – 4), ilość zależy od możliwości dzieci. Oczywiście wraz z rozwojem psychofizycznym uczestników można stawiane im zadania komplikować. Podczas składania obrazków dzieci skupiają uwagę nie tylko na mechanicznym łączeniu elementów, ale również wnikliwiej analizują przedstawione na obrazku wydarzenia. Pomocą mogą służyć stare pocztówki świąteczne pocięte na kilka części (w zależności od możliwości dziecka), które następnie są składane w całość i przyklejane w oznaczonym miejscu.