Katecheza specjalna jest jedną z najważniejszych form bezpośredniego oddziaływania religijnego na osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Zatrzymamy się teraz na innych formach bezpośredniego oddziaływania na dzieci z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziny. Należą do nich:

• Msza święta,

• Nabożeństwa i uroczystości związane z rokiem liturgicznym,

• Spotkania okolicznościowe (wigilijne, zabawy karnawałowe, wycieczki, spotkania przy muzyce, konkursy itp.).

• Spotkania formacyjne

• Pielgrzymki,

• Wspólnoty,

• Obozy, kolonie i inne.

• Rekolekcje dla dzieci i rodziców

Msza Święta:

Określenie Msza święta „specjalna" nie odnosi się do istoty mszy świętej, bo ona zawsze pozostanie taka sama, ale do jej uczestników - osób specjalnej troski, ich rodzin i przyjaciół. Są one okazją do wyjątkowego spotkania wokół Osoby Chrystusa. Dobrze jest, gdy takie msze święte się odbywają. Ich specyficzna atmosfera pozwala dzieciom lepiej przeżyć nabożeństwo. Rodzice nie muszą denerwować się, że zachowanie ich dziecka komuś przeszkadza, mogą aktywnie włączyć się do czytań mszalnych, modlitwy wiernych. Kazanie czy homilia są podczas takiej mszy świętej skierowane do określonej grupy uczestników.

Niewłaściwe byłoby organizowanie Mszy świętych specjalnych w każdą niedzielę. Oznaczałoby to usankcjonowanie swoistego odizolowania osób niepełnosprawnych i równocześnie ich rodzin od społeczności, wspólnoty, w której żyją. Najwłaściwsze wydaje się być sprawowanie Mszy św. specjalnej jeden raz w miesiącu, przy czym powinna ona być wspólna dla wszystkich grup istniejących w danym mieście. Uczestniczą w niej dzieci wraz z rodzicami.

Nabożeństwa:

Wszelkiego rodzaju nabożeństwa, związane zarówno z rokiem liturgicznym, jak i sakramentami (na przykład nabożeństwa pokutne), wprowadzają osoby z niepełnosprawnością intelektualną w coraz szerszy zakres praktyk religijnych. Szereg zachowań wyćwiczonych podczas nabożeństw „specjalnych" umożliwia im branie udziału w nabożeństwach parafialnych w sposób niejako bezkonfliktowy.

Dodatkową zaletą tych nabożeństw jest możliwość oddziaływania na szeroko rozumiane społeczeństwo, wspólnotę. Bowiem wstęp na te nabożeństwa mają nie tylko osoby z niepełnosprawnością umysłową z opiekunami, lecz wszyscy chętni.

Spotkania okolicznościowe:

Wszelkie spotkania typu: zabawy karnawałowe, wycieczki, spotkania przy muzyce, konkursy itp, spełniają - wbrew pozorom - dość istotną rolę w szeroko rozumianym procesie wychowania religijnego i zajmują niepoślednie miejsce w strukturze duszpasterstwa specjalnego. Prócz wszelkich kwestii związanych z nauczaniem, ćwiczeniem itd. (a które są siłą faktu w tym przypadku nienajważniejsze), główny nacisk położony jest na zorganizowanie osobom z niepełnosprawnością umysłową zabawy, rozrywki, ruchu. Więcej jest w nich elementów ekspresji, mniej sytuacji „kontrolowanych", zaplanowanych, a więc też więcej jest spontaniczności, beztroski. Spotkania te mają na celu przede wszystkim: połączenie (i wyraźne zaznaczenie tego faktu) tego, co związane jest z Bogiem - dobrym, kochającym i przecież także wesołym, lubiącym dzieci - z radością, uśmiechem, tańcem, zabawą; pokazanie, że Pan Bóg jest z nami wtedy, gdy się bawimy, cieszymy, dokazujemy. Spotkanie te przybliżają Boga osobom z niepełnosprawnością intelektualną, czynią Go dla nich atrakcyjnym, bardziej realnym. Pokazują w sposób jednoznaczny, że Bóg jest z nami wszędzie i zawsze. Podobne założenie trzeba przyjąć także wtedy, gdy mamy do czynienia z sytuacjami smutnymi, przykrymi (np. śmierć, choroba). Wspólna modlitwa, elementy religijne ukazują, że i wtedy jest z nami Pan Bóg.

Nic nie stoi na przeszkodzie, by niektóre przynajmniej spotkania organizowane były wspólnie z dziećmi czy młodzieżą nieupośledzoną. Korzyści z takich imprez są niewymierne. Sprzyjają m.in. zmianie nastawienia społecznego, pokazują, że jest jeden Bóg dla wszystkich ludzi (co dla wielu tzw. „normalnych" zdaje się być jeszcze do końca nie takie pewne).

Spotkania formacyjne:

Rozważania rodziców nad własną wiarą są możliwe na spotkaniach formacyjnych. Winny one być prowadzone przez kapłana. Obojętnie, jakby na to nie spojrzeć, kapłan jest w oczach rodziców większym autorytetem w sprawach wiary niż katecheta, nawet ten najlepszy. Poza tym na spotkaniach formacyjnych on jest tylko dla nich. Jest wówczas okazja do indywidualnych rozmów o różnych problemach, o których istnieniu nikt inny nie musi wiedzieć.

Chodzi o to, by rodzice uświadomili sobie, jak sami podążają do Boga drogą swojej modlitwy, uczestnictwa we Mszy św, czy świadczenia o Chrystusie w codziennym życiu i na ile umożliwiają to samo swemu dziecku. Jednocześnie otrzymują też odpowiedzi na nurtujące ich pytania dotyczące choćby istoty sakramentów, zasadności ich udzielania dzieciom z głęboką niepełnosprawnością intelektualną.