Śledź nas na:



Pozakatechetyczne formy oddziaływania religijnego

Pielgrzymki:

Inną formą oddziaływania religijnego są pielgrzymki. W pielgrzymce wszystko jest podporządkowane celowi religijnemu. I chociaż atrybutami pielgrzymek są również radość, śpiew, ruch, to jednak to wszystko, co podczas takiej pielgrzymki się dzieje, nastawione jest na pewien z góry określony cel. Można powiedzieć, że pielgrzymka jest szczególną formą katechezy, jest katechezą „w ruchu", katechezą zamkniętą nie jedną czy dwiema godzinami lekcyjnymi, lecz wielogodzinnymi ramami czasowymi. Równocześnie pielgrzymki dają możliwość praktycznego wykorzystania, skonfrontowania tych zachowań, które były formowane w procesie wychowania religijnego. Dają możliwość przeniesienia pewnych zachowań o charakterze religijnym ze spotkania katechetycznego na płaszczyznę szerszą, „do życia", pokazują praktyczną wartość owych zachowań. Pielgrzymka daje możliwość zaobserwowania przez te osoby z niepełnosprawnością umysłową, że inni ludzie zachowują się podobnie. Jadą na te pielgrzymki przecież także osoby towarzyszące, rodzice, obsługa medyczna itd. Ponadto warto zaznaczyć, że pielgrzymka taka ma duże znaczenie dla rodzin, rodziców, przyjaciół, którzy mają w ten sposób poczucie wspólnoty ogólnoludzkiej, którzy w sposób widoczny czują się dowartościowani, „pełnoprawni" w tej wspólnocie.

Wspólnoty:

Pod pojęciem wspólnoty należy rozumieć tutaj wszelkie grupy - składające się zarówno z osób upośledzonych umysłowo, jak i ich opiekunów, przyjaciół i innych osób - które w systematyczny sposób spotykają się ze sobą w różnych miejscach, i które podczas tych spotkań zarówno bawią się, pracują, modlą się, „załatwiają" coś itp. Jest to typ wspólnoty tzw. „spotkaniowy".

Aktualnie w Polsce mamy wspólnoty ruchu „Wiara i Światło" oraz wspólnoty „Arka". Na temat zarówno idei, jak i historii i zasad funkcjonowania tych wspólnot pisze się ostatnio bardzo dużo, zwłaszcza w pismach o charakterze katolickim. Członkowie wspólnot „Wiara i Światło" w Polsce sami nazwali siebie określeniami zapożyczonymi z książek dla dzieci o Muminkach. I tak „muminkami" nazwano osoby upośledzone umysłowo, zaś „paszczakami" ich opiekunów. Osoby zaangażowane w te wspólnoty twierdzą, że są to określenia „ciepłe" i „miłe". Jednak karykaturalne sylwetki muminków książkowych, powielane w TV mogą ośmieszać osoby z niepełnosprawnością umysłową, dlatego to nazewnictwo zmienia się. Chociaż dla nich samych te nazwy nie mają specjalnie większego znaczenia.

Innego charakteru są wspólnoty „Arka" (L'Arche). Są to wspólnoty „stacjonarne", tzn. w ramach jednej wspólnoty mieszkają razem osoby pełnosprawne z osobami z niepełnosprawnością intelektualną. Razem żyją, pracują, bawią się. Jest ich wiele na całym świecie. Są także w Polsce. Osoby bliżej zainteresowane ideą wspólnot, zarówno „Wiara i Światło", jak i L'Arche", odsyłam zwłaszcza do książki twórcy i duchowego animatora jednej i drugiej - Jeana Vaniera „Wspólnota miejscem pojednania i świętowania".

Obozy, kolonie:

Cenną formą oddziaływania duszpasterskiego są organizowane wielodniowe formy wypoczynku, takie jak obozy, kolonie, rajdy i inne. Jedną z bezsprzecznych korzyści jest fakt odciążenia rodziców z opieki nad dzieckiem upośledzonym umysłowo. Natomiast dla osób z niepełnosprawnością intelektualną obozy i kolonie są atrakcyjną formą aktywnego wypoczynku, rekreacji na świeżym powietrzu, w zmienionym klimacie, w nowych sytuacjach społecznych. Jest to o tyle istotne, że osoby te często nigdy i nigdzie nie miały możliwości skorzystania z podobnych form. Z praktyki wiemy, że często latami nigdzie nie wyjeżdżają, a jeżeli już, to ze swoimi rodzicami czy opiekunami, którzy siłą faktu nie posiadają możliwości zapewnienia im odpowiedniej dozy ruchu, aktywności. Fakt, że formy te organizowane są przez duszpasterstwo specjalne, a więc związane są ściśle z oddziaływaniem religijnym na te osoby, niesie ze sobą podobne korzyści, jakie posiadają pielgrzymki.

Formy obozów wypoczynkowych, kolonii i inne mają przede wszystkim oczywiście charakter wypoczynkowy, rekreacyjny. Niezależnie jednak od tego, są wspaniałą okazją do innego (niż w ramach katechezy na przykład) sposobu przekazu prawd wiary. Przebywanie osób prowadzących duszpasterstwo razem z osobami upośledzonymi umysłowo sprzyja też zarówno lepszemu poznaniu się w różnych sytuacjach życiowych, jak i „dotarciu" do różnych problemów, które mają również te osoby, a których czasami nie potrafią, czy nie są w stanie ujawnić podczas katechezy czy innych form.

Rekolekcje, dni skupienia:

Rekolekcje i dni skupienia prowadzone dla tej specyficznej grupy ludzi, naznaczonych cierpieniem, bólem i zwątpieniem znacznie bardziej niż szereg innych osób, daje możliwość ukazania sensu i celu zarówno ich cierpienia, jak i stanu ich dzieci. Pogodzenie - jeżeli można użyć tego słowa - tych ludzi z faktem niepełnosprawności intelektualnej ich dzieci, pogodzenie z Bogiem, do którego nieraz czują skryty żal za los, jaki stał się ich udziałem, ukazanie wartości i celowości ich rodzicielstwa - stanowią dalszą wartość tych form - poza tymi wszystkimi wartościami, jakie niesie ze sobą np. forma rekolekcji w ogóle.

 

 



Zobacz także