Śledź nas na:



Społeczeństwo wobec osób z niepełnosprawnością

Jaki był stosunek społeczeństwa do osób z niepełnosprawnością intelektualną w przeszłości a jaki w czasach nam współczesnych?

Odniesienie do osób z niepełnosprawnością zmieniało się wraz z rozwojem cywilizacji. Wyznaczały go dominujące na danym etapie rozwoju historycznego poglądy filozoficzne i społeczne, wierzenia religijne, systemy wartości, a także zwyczaje i obyczaje. Na przestrzeni dziejów naszej cywilizacji można wyodrębnić następujące postawy społeczne wobec osób z niepełnosprawnością: postawę dyskryminacji i wyniszczenia, postawę izolacji, postawę segregacji i postawę integracji.

Dyskryminacja i wyniszczenie:

Postawa dyskryminacji i wyniszczenia dominowała w okresie starożytności. Niepełnosprawność traktowano wówczas jako przejaw działania sił nadprzyrodzonych, a dotknięte nią osoby zazwyczaj skazywano na śmierć. W świecie, gdzie najwyższą wartością było piękno i harmonia ciała ludzkiego, stworzonego przez Bogów i na ich wzór - wszelka niedoskonałość fizyczna czy umysłowa była nie do przyjęcia. Ludzie musieli być idealni. Na przykład w starożytnej Sparcie obowiązywał bezwzględny nakaz uśmiercania wszystkich niemowląt, które po urodzeniu były zbyt słabe lub upośledzone. Starożytni Grecy, wielbiący piękno i siłę fizyczną, zrzucali kalekie noworodki ze skały (W Atenach ten zwyczaj nie był stosowany).

Starożytni Żydzi uznawali niepełnosprawność za karę Bożą i dotkniętych nią ludzi skazywali na wygnanie lub śmierć. Dominacja postawy dyskryminacji i wyniszczania nie wykluczała oczywiście przypadków pozytywnego traktowania osób niepełnosprawnych i udzielania im pomocy.

Izolacja i opieka:

Postawy dyskryminacji powszechne były także w okresie średniowiecza, ale równocześnie została wówczas zapoczątkowana opieka społeczna nad osobami niepełnosprawnymi. Powstały dla nich pierwsze przytułki. Przytułki i zakłady zwykle były usytuowane z dala od miast i osiedli. Tak było w średniowieczu, odrodzeniu i oświeceniu. W relacjach między społeczeństwem a niepełnosprawnymi zaczęła dominować postawa izolacji i opieki. Stosunek społeczeństwa do niepełnosprawnych dzieci w tym okresie był zdeterminowany powszechnie panującym przekonaniem, że upośledzenie jest karą za grzechy popełnione przez rodziców. To ugruntowało negatywny stosunek ludzi zdrowych do niepełnosprawnych.

Segregacja:

W wieku XIX oraz w pierwszej połowie wieku XX wobec osób niepełnosprawnych zaczęła dominować postawa segregacji. Postawa ta ukształtowała się w wyniku naukowego wyodrębnienia wielu typów niepełnosprawności, ich specyfiki rozwojowej oraz dostrzeżenia społecznej potrzeby organizowania dla nich odpowiednich warunków wychowania i nauczania. Postawa segregacji opiera się na założeniu, że rehabilitacja powinna być prowadzona w specjalnych instytucjach, ponieważ wtedy można zapewnić najwłaściwsze metody i środki oddziaływań wychowawczych i dydaktycznych oraz odpowiednią kadrę. Natomiast pozostawienie niepełnosprawnej osoby w otwartym społeczeństwie oznacza skazanie jej na niepowodzenia. Praktyczna realizacja koncepcji segregacyjnych nie tylko chroniła niepełnosprawne osoby przed trudami życia w otwartym społeczeństwie, ale także „chroniła" społeczeństwo przed życiem z niepełnosprawnymi.

Integracja:

Ostatnie lata to okres intensywnego propagowania idei integracji osób niepełnosprawnych z otoczeniem społecznym. Postawa integracji wyraża się w dążeniu do organizowania rehabilitacji dzieci upośledzonych w ich naturalnym środowisku społecznym i w masowych, a nie specjalnych, placówkach oświatowo - wychowawczych. Specjalne szkoły i ośrodki rehabilitacyjne przeznaczone są dla dzieci z głębszymi stopniami niepełnosprawności, ale dąży się do ich maksymalnego powiązania z otwartym środowiskiem społecznym. Postawa integracji opiera się na założeniu, że osoby niepełnosprawne i pełnosprawne mają więcej cech wspólnych niż odrębnych, oraz, że nie można przygotować upośledzonego dziecka do życia w otwartym społeczeństwie w izolacji od tego społeczeństwa.

 



Zobacz także