Muszą one być dostosowane do ograniczonych możliwości percepcyjnych dzieci. Pamiętać trzeba o dużym zróżnicowaniu intelektualnym wśród osób znajdujących się w ramach jednej lub zbliżonej grupy wiekowej. To wymaga ustawicznego powtarzania i ćwiczenia na różne sposoby podanego materiału, umiejętności, nawyków jak i różnicowania materiału pod względem stopnia trudności, form przekazu i konstrukcji zajęć. Sposób przekazu treści musi być oczywiście zgodny z zasadami pedagogiki specjalnej.

Metody i formy katechizacji z dziećmi niepełnosprawnymi intelektualnie opierają się przed wszystkim na wrażeniach zmysłowych i odczuciach emocjonalnych. Metoda, którą katecheta posłuży się w przekazie podstawowych prawd wiary powinna być na wskroś poglądowa. Dziecko treść ma nie tylko usłyszeć, ale zobaczyć, odczuć, dotknąć, doświadczyć.

Ekspresja plastyczna:

Spontaniczna ekspresja plastyczna dziecka jest jego naturalną potrzebą rozwojową. Poprzez rysowanie i malowanie dziecko odzwierciedla stan swojej wiedzy i możliwości. Ukazuje swoją ocenę świata, dokonuje analizy według własnych kryteriów, hierarchizuje treści i wartości, podejmuje decyzje i odzwierciedla emocje. Twórczość plastyczna jest formą porozumiewania się z otoczeniem jeszcze przed wykształceniem się porozumień werbalnych lub pisanych. Rysunek dziecka niepełnosprawnego jest zatem drogą do nawiązania z nim kontaktu niewerbalnego albo może być elementem wspomagającym i uzupełniającym komunikację ubogą w słowo przy słabo wykształconej mowie.

Dziecko traktuje tworzenie sztuki jako ciekawa zabawę. Sztuka bawi dziecko, ale równocześnie uczy je, wychowuje, a nawet leczy. Działalność plastyczna dziecka postrzegana jest nie jako wyraz uzdolnień artystycznych, ale jako przekaz wewnętrznych stanów emocjonalnych i poznawczych. Proces tworzenia nie ma na celu stworzenia prawdziwego dzieła sztuki, odpowiadającego określonym kanonom estetycznym, ale celem staje się ekspresja uczuć. Plastyka, muzyka, teatr oddziaływają na dziecko, angażując go do uzewnętrzniania emocji i twórczego działania.

Szeroko rozumiana ekspresja plastyczna jest głównym punktem zajęć katechetycznych. Z jej pomocą przekaz się precyzuje i wypełnia całą istotę. Bez ekspresji życie religijne obniża się, a osobowość zamyka w sobie. Dziecko z niepełnosprawnością intelektualną może wyrazić swoje wewnętrzne przeżycie treści religijnej poprzez rysunek, zabawę, gest, piosenkę. Dlatego wskazane jest takie prowadzenie zajęć, w których obraz wzrokowy i słowo powiązane są z działaniem osobistym każdego dziecka.

Oprócz rysunku ekspresja plastyczna obrazująca treść religijną może być realizowana za pomocą innych technik. Ich dobór będzie podyktowany potrzebą urozmaicenia zajęć oraz możliwościami manualnymi i manipulacyjnymi uczniów:

• rysowanie kredkami, świecą

• odrysowywanie szablonów

• malowanie palcami

• malowanie pędzlami

• kolorowanie rysunków konturowych

• wycinanie, wydzieranie

• lepienie w glinie, plastelinie

• modelowanie masy solnej lub papierowej

• tworzenie kompozycji z materiałów ziarnistych, np. kaszy, ryżu itp.

• papieroplastyka

• collage

• wykonanie mozaiki z papieru samoprzylepnego i inne.

Praca tymi technikami pozwala na uniknięcie monotonności zajęć, usprawnia ręce, pobudza wyobraźnię i myślenie. Podczas pracy katecheta ma możliwość indywidualnego kontaktu z dzieckiem tak słownego, jak i poprzez pomoc w tworzeniu wytworu. Taka relacja pomaga nawiązać więzi emocjonalne i pozwala uzyskać wyobrażenie o stopniu przyswajania przez dziecko podanej wcześniej treści.

Muzyka w katechezie:

Inną ważną sprawą - przynajmniej w młodszych grupach wiekowych - jest wydzielenie miejsca w sali, przeznaczonego do swobodnej zabawy, tańca, ruchu itp. Miejsca musi być tyle, by dzieci miały wystarczającą swobodę ruchu. Muzyka jest jednym ze sposobów pobudzania aktywności dziecka głębiej upośledzonego. Powinno się stwarzać okazję do śpiewania podczas każdego spotkania. Jednakże nie w czasie intensywnego ruchu ani bezpośrednio po nim. Muzyka jest nośnikiem języka, w którym nie istnieją pojęcia, ale przeżycia emocjonalne. Może ona pobudzać, ożywiać, inspirować, rozluźniać, wyciszać. Taki język jest szczególnie bliski osobom niepełnosprawnym umysłowo, gdyż nie wymusza konieczności angażowania intelektu w przeżywane stany. Osoby oligofreniczne lubią słuchać muzyki, piosenek; lubią śpiewać, nucić, wyklaskiwać rytm. Zajęcia muzyczno - rytmiczne są zgodne z naturalnymi potrzebami dziecka, kojarzą się z zabawą.

Muzyka na lekcji religii jest sprzymierzeńcem w uzyskiwaniu właściwego klimatu i atmosfery zajęć. Pomaga ona odzyskać spokój i porządek w chwilach, gdy dzieci są wzburzone lub nadpobudliwe. Śpiew połączony z gestami lub tańcem może być nośnikiem radości z przyjętej treści, wyrazem jedności i współdziałania ze wspólnotą. Ekspresja wyrażona gestami ciała jest szansą wyeksponowania emocji dla dzieci, które nie potrafią mówić. Proste piosenki, odpowiednio dobrane tematycznie do treści katechezy wzmocnią jej przeżycie i utrwala myśl religijną. Ważne jest by były one krótkie, proste w słownictwie i ciekawe melodycznie.

Muzyka poprzez rytm i tempo wydaje dziecku „polecenia", których nie trzeba rozumieć drogą pojęciową. bez ryzyka niezrozumienia słów, którymi musielibyśmy tłumaczyć dziecku, co i jak ma robić, kiedy i jak reagować. Dziecko chce wykonywać ruchy zgodne z muzyką. Potrzeba zgodności ruchu z muzyką jest tak duża, że dzieci wykazujące skłonności do ruchów mimowolnych (nadpobudliwe), czynią ogromne wysiłki w celu opanowania ruchów zbędnych tak, aby wiernie odtworzyć rytm muzyki.