Śledź nas na:



Przygotowanie do przyjęcia sakramentów świętych

We wszystkich przytoczonych wcześniej tekstach z Biblii i nauczania Kościoła przewija się nakaz naszej aktywności, podejmowania działań na rzecz formacji religijnej osób z niepełnosprawnością.

Kryteria dopuszczenia do sakramentów:

Dokumenty Kościoła określają pewne warunki, jakie powinien spełniać przyjmujący sakramenty. Są one określone mianem dyspozycji. O jaką dyspozycję chodzi? Z pewnością taką dyspozycją jest wiara, jako pierwszy i podstawowy warunek przyjęcia sakramentu (por. KKK 1253), ale nie tylko wiara przyjmujących sakramenty, lecz wiara wspólnoty Kościoła, bo w niej dokonuje się udzielanie sakramentów świętych (KKK 1226). Koniecznym jest wiara katechety i najbliższego środowiska dziecka niepełnosprawnego, z którego ono wiarę może czerpać. Często wiara rodziców, opiekuna czy katechety, którzy zatroskani są o przygotowanie dziecka z głęboką niepełnosprawnością, jest świadectwem potwierdzającym gotowość przyjęcia Chrystusa ukrytego w Hostii. Niejednokrotnie osoby znające dziecko są w stanie odczytać gesty, dźwięki i znaki w specyficzny sposób potwierdzające zrozumienie, pragnienie i szacunek dla przyjęcia Sakramentu przez dziecko.

Kolejnym kryterium jest świadomość (KKK 1071). Rozumienie świadomości nawet dla człowieka dorosłego, określanego mianem sprawnego umysłowo, niekoniecznie musi oznaczać to samo w każdym przypadku. W odniesieniu do osób niepełnosprawnych umysłowo można powiedzieć, że jest to rozumienie tajemnicy wiary, na miarę ich możliwości poznawczych, intelektualnych, emocjonalnych. Ostatecznie my do końca nie wiemy, co dzieje się w umyśle takiej osoby. Nie jest wykluczone, że rozumie o wiele więcej, niż potrafi wypowiedzieć czy zasygnalizować. Dlatego ważne jest, by do każdego dziecka podchodzić w sposób indywidualny, mając na względzie jego możliwości i ograniczenia. Należy umiejętnie stawiać dziecku wymagania, a decyzję o gotowości przyjęcia Chrystusa w Eucharystii podejmować w gronie osób dobrze je znających i kochających.

Na kryteria przygotowania do sakramentów osób z niepełnosprawnością intelektualną trzeba spojrzeć przez inny pryzmat, niż osób pełnosprawnych intlektualnie. Mniej ważny jest fakt, czy osoba z upośledzeniem umysłowym jest zdolna do przyswojenia chrześcijańskiej nauki. Ważniejsze jest to, by mogła doświadczyć poczucia, że jest kochana i sama może kochać, by przez poznanie Jezusa, wiarę w Jezusa i cały proces dydaktyczno - wychowawczy, nabrała ochoty do życia. Gotowość osoby z upośledzeniem umysłowym do przystąpienia do I Komunii świętej niekoniecznie musi wynikać z jej możliwości (umiejętności) odpowiadania na pytania. Ci, którzy dobrze znają osobę z upośledzeniem umysłowym są w stanie odczytać znaki i dźwięki, które ujawniają zrozumienie i szacunek dla tajemnicy sakramentu i pragnienie uczestniczenia w nim. Te znaki i dźwięki mogą być niezwykłe, ale jednak autentyczne i wystarczające. Bo religijność to nie tylko wiedza, intelekt, ale życie i działanie, to szczególny sposób doświadczenia Chrystusa, doświadczenia Jego bliskości, duchowej wspólnoty z Jego Osobą. Trzeba pamiętać o tym, że wiara przejawia się w życiu codziennym, że stosunek człowieka wierzącego do Boga jest ściśle związany ze stosunkiem do drugiego człowieka. Wychowanie religijne jest nieodłącznie związane z kształtowaniem postawy społecznej, z kształtowaniem umiejętności współdziałania i pomocy drugiemu człowiekowi - to jest także kryterium wiary.

Kościół wymaga, jako minimum wystarczające, by dzieci według swej zdolności potrafiły rozróżnić zwykły chleb od Chleba Eucharystycznego. Większość osób niepełnosprawnych jest w stanie podołać temu wymogowi i na swój specyficzny sposób potwierdzić tę umiejętność. Są jednak osoby z głębokim stopniem niepełnosprawności, które nigdy nie będą w stanie rozróżnić Chleba Eucharystycznego od zwykłego. Przed rodzicami, kapłanami i katechetami pojawiają się wtedy ogromne dylematy. Wówczas należy szczególnie pamiętać o działaniu Ducha Świętego i Bożej łaski stokroć silniejszej od ludzkich niedomagań i wątpliwości. Wiara rodziców dziecka, ich więź z dzieckiem i ich pragnienie łaski Eucharystii dla swego dziecka oraz deklaracja o czuwaniu nad szacunkiem dla Sakramentu powinny wystarczyć, by dziecko mogło zjednoczyć się z Jezusem w Komunii Świętej. Gdy powstają takie dylematy warto postawić sobie pytanie: Co w takiej sytuacji zrobiłby Jezus?

 

Chrzest święty:

Przez chrzest człowiek wchodzi w życie Chrystusa, w życie Kościoła, a bardziej konkretnie w życie lokalnej parafii. Rodzice prosząc o chrzest dla upośledzonego dziecka są jeszcze w stanie szoku. Ważne jest by parafianie wraz ze swoim proboszczem wykazali zainteresowanie całą rodziną i gotowość do niesienia jej pomocy.

Dary duchowe otrzymane w sakramencie chrztu św. muszą być rozwijane przez współpracę z Dawcą. Jest to zadanie na dalszy etap życia. Realizuje się przez czynne zaangażowanie w podtrzymanie życia Bożego - przez przygotowanie i udział w kolejnych sakramentach: Pojednania, Eucharystii i Bierzmowania.

 

Przygotowanie do Sakramentu Eucharystii:

W okresie bezpośrednio poprzedzającym uroczystość I Komunii zajęcia religii odbywać się powinny tam, gdzie ta uroczystość będzie miała miejsce, w obecności kapłana, który będzie odprawiał mszę święta. Kapłan przestaje być wtedy osobną obcą (rozmawia z uczniami, pozwala obejrzeć swoje szaty), kościół staje się miejscem znanym (można dotknąć kielicha, podejść blisko do ołtarza). To wszystko powoduje, że znacznie wzrasta u dzieci poczucie bezpieczeństwa. Zmniejszy się też liczba nowych elementów, które podczas mszy świętej pierwszokomunijnej rozpraszać mogą uwagę.

Komunia święta ma stanowić dla osób z niepełnosprawnością intelektualną spotkanie z Chrystusem. Muszą one tego spotkania chcieć, muszą je na swój sposób przeżyć oraz cieszyć się z niego. Nie należy więc kłaść przesadnego nacisku na całą czysto wykonawczą stronę przyjmowania tego sakramentu, np.: klękanie przed pójściem do Komunii, składanie w taki, a nie inny sposób rąk, pochylenie głowy, wysunięcie języka tylko „tak", a nie „tak" i szereg innych, nieraz tradycją rodzinną czy wspólnotową uwarunkowanych zachowań. Powoduje to skoncentrowanie się na tym właśnie, by czegoś nie zapomnieć, a sam akt jest tylko jeszcze jednym elementem sytuacji. Atmosfera, oprawa Mszy świętej ma tu oczywiście doniosłe znaczenie. Msza. św., a więc i Komunia święta muszą być wyrazem radości z autentycznego spotkania z Bogiem. Sprzyjają temu oczywiście pieśni, również piosenki „z pokazywaniem", śpiewane głośno przez wszystkich uczestników, wzajemna życzliwość, serdecznie przekazywany znak pokoju i inne. Jest to jednak spotkanie z Bogiem, a więc nie z byle kim! I to musi być też wyraźnie zaznaczone - między innymi przez odpowiedni strój, przesadną nieco celebrację, uroczyste zapalenie świec, przyjmowanie odpowiedniej postawy, „odczekanie" kapłana na momenty całkowitego wyciszenia, w ogóle uroczyste eksponowanie ruchu i elementów symboliki.

Pożądane jest, by ze względu na zapewnienie poczucia bezpieczeństwa dziecko przystępowało do Komunii w asyście rodziców lub rodziców chrzestnych. Dlatego też ono również powinni uczestniczyć czynnie w bezpośrednim przygotowaniu do uroczystości. Gdy nie jest to możliwe wówczas ową asystę dziecka mogą stanowić katecheci lub inni nauczyciele. Trzeba w tym miejscu nadmienić, że tylko wtedy, gdy rodzice aktywnie włączą się w przygotowanie do I Komunii świętej ich dzieci, istnieje szansa, że dzieci pełniej przeżyją ten dzień.

 



Zobacz także